Czy szczepionka będzie „magiczną” bronią do walki z pandemią grypy?
Rolą szczepionki pandemicznej będzie zmniejszenie negatywnych skutków dla zdrowia ludzi, wynikających z pojawienia się wirusa pandemicznego. Jednocześnie nie można jej uznać za „magiczny” środek do walki z pandemią grypy. Złożone wysiłki w celu walki z pandemią będą obejmowały zarówno zastosowanie środków niefarmakologicznych, wykorzystanie leków antywirusowych i szczepionek. Takie kompleksowe postępowanie będzie najlepszą drogą do ograniczenia negatywnego wpływu pandemii grypy.
Skuteczna komunikacja, monitoring negatywnych skutków pandemii, identyfikacja nietypowych objawów klinicznych choroby są tylko przykładami działań, które muszą być podjęte.
Jakie są główne przeszkody w zapewnieniu odpowiedniego dostępu do szczepionki pandemicznej?
Jedną z głównych przeszkód są niewystarczające możliwości produkcyjne, głównie wynikające z tego, że rynek, zależny od zapotrzebowania na szczepionkę sezonową, jest bardzo ograniczony. W wielu krajach grypa pozostaje niedocenionym problemem lub koszty szczepionki są zbyt duże, co powoduje, że szczepieniami przeciwko grypie sezonowej objęty jest niewielki procent populacji. Ponadto, w wielu krajach rozwijających się istnieje wiele innych problemów zdrowotnych, które wymagają natychmiastowej uwagi i dużych nakładów finansowych.
Jeżeli wystąpi pandemia grypy i wraz z nią pojawią się znaczne ograniczenia w dostępie do szczepionki pandemicznej, jakich scenariuszy możemy się spodziewać? Czy można przewidzieć, że dojdzie do kryzysu w systemie zdrowia publicznego? Na ile jest to prawdopodobne?
W sytuacji, gdy brakować będzie szczepionki pandemicznej, niezwykle ważne będą niefarmakologiczne środki zaradcze. Obejmą one:
• sprawną komunikację, aby mieć możliwość przekazania odpowiedniej informacji oraz ograniczyć ewentualną panikę,
• wczesne wdrożenie działań, tj. zalecenia dotyczące podróży, ograniczenie kontaktów,
• działania zmierzające do wykorzystania zapasów leków antywirusowych, na tyle, na ile będzie to możliwe.
Jak ważne jest szczepienie (w porównaniu z innymi środkami, tj. lekami antywirusowymi czy środkami niefarmakologicznymi) w powstrzymaniu pandemii?
Wszystkie te działania uzupełniają się i jedno nie zastępuje drugiego. Szczepionka może zapewnić uodpornienie przed specyficznym szczepem. W przeciwieństwie do leków antywirusowych można ją podać tylko raz lub dwa razy w ciągu roku, jeżeli szczep pandemiczny nie ulegnie znacznym zmianom antygenowym.
Leki antywirusowe, aby były skuteczne, muszą być podawane codziennie przez pewien czas. Jeżeli szczepionka pandemiczna byłaby dostępna w dużej ilości w odpowiednim czasie, miałaby kluczowe znaczenie w ochronie ludzi podczas pandemii grypy. Jeżeli nie będzie ona dostępna, inne działania muszą zostać zintensyfikowane w celu ochrony społeczeństwa.
Źródło: Główny Inspektorat Sanitarny
Opracowano na podstawie materiałów WHO (www.who.int) 20 maja 2007 r.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!